Vluchtervaring is niet niets. Je laat je leven, je dierbaren, je bekende omgeving achter vanwege geweld en moet een nieuw begin maken. Dat vraag om veel inzet, veerkracht en vindingrijkheid. In de eerste jaren na de vlucht komt veel energie los maar zijn er ook veel obstakels om een succesvolle start te maken. Daarom is het cruciaal dat de maatschappelijke structuren rond vluchtelingen inclusief genoeg zijn om hen de juiste duw in de goede richting te geven.
De ervaringen van eerdere generaties vluchtelingen zijn essentieel om het beleid van overheden, organisatie en maatschappelijke initiatieven inclusief genoeg te maken. Structurele betrekking van vluchtelingperspectieven op beleidsniveau draagt bij aan representatiever en inclusiever beleid, omdat de visies, ervaringen en expertise van mensen over wie dit beleid gemaakt worden meegenomen. Recent zijn er diverse initiatieven ontstaan in Nederland en Europa van en met vluchtelingen die de noodzaak benadrukken van een meer actieve en betekenisvolle bijdrage van vluchtelingen in beleidsvorming. Daaronder valt de oproep in de Global Compact on Refugees (GCR) om wereldwijd de stem van vluchtelingen en vluchtelingenorganisaties door te laten klinken in beleidsvorming over zaken die vluchtelingen aangaan. Deze oproep kwam tot stand mede dankzij de belangenbehartiging van vluchtelingenorganisaties. Het biedt een uitgelezen kans om ook op nationaal niveau meer ruimte te geven aan de stem van ‘advocates’ die zelf een vluchtelingenachtergrond hebben in beleid- en besluitvorming.
De huidige ontwikkelingen op internationaal niveau openen ook in Nederland een ruimte om nieuwe stappen te zetten in de inclusie van de visie van vluchtelingen zelf op beleidsvraagstukken. Daarom heeft VluchtelingenWerk Nederland de Refugee Academy gevraagd om een advies uit te brengen hoe ‘refugee-led advocacy’ (door vluchtelingen geleide belangenbehartiging) in Nederland verder inhoud en vorm kan krijgen. Dit advies betreft een visie op hoe in de huidige beleidscontext refugee-led advocacy begrepen kan worden en wat de uitdagingen en kansen hiervan zijn. Het advies poogt om het idee, het belang en de meerwaarde van refugee-led advocacy te verduidelijken en daarnaast voorwaarden te formuleren om van deze vorm van advocacy een structurele plek binnen beleidsvorming te geven. Naast dit algemene advies, dat als basis wil dienen om acties te formuleren op verschillende niveaus en voor verschillende actoren (rijksoverheid, gemeente, NGO’s, door vluchtelingen geleiden organisaties), schrijven wij een specifiek advies aan Vluchtelingenwerk.
Voor meer informatie over het onderzoeksproject ‘Refugee-led Advocacy’, kijk op de website van de Refugee Academy: www.resilience-institute.nl/expertise-labs/refugee-academy/.