In het huidige tijdperk zien we een paradoxale aanwezigheid van toegenomen verbondenheid door globalisering, mobiliteit en digitalisering en extreme verbondenheid door angst, onverschilligheid en individualisme. We zien dat groeiende transnationale (culturele en religieuze) verbindingen hand in hand gaan met toenemend populisme en ethno-politics.
Ondertussen lijkt het vaak alsof er weinig is dat wij als individuen kunnen doen om de wereld te veranderen. Hoewel individuen tegenwoordig vrijer dan ooit zijn om hun eigen keuzes in het leven te maken, voelen ze zich vaak verloren, gefrustreerd, bang of machteloos. Met andere woorden, velen voelen zich niet in staat iets aan hun eigen situatie of maatschappelijke structuren te veranderen.
Laatmoderne sociologen verklaren dit contrast door de veranderde aard van macht, die niet langer werkt door zichtbare vormen van onderdrukking, maar door onzichtbare vormen van overheersing. Wanneer macht op deze onzichtbare manier werkt, hebben individuen het moeilijk om een fundament te vinden voor keuzevrijheid en verzet. Waartegen moeten ze vechten als ze niet in staat zijn de bron van overheersing of controle te identificeren?
In deze cursus beginnen we met een discussie over macht en agency in de context van laatmoderniteit en gaan dan verder met het kritisch bespreken van enkele prominente en actuele thema's zoals: (super)diversiteit, democratie, radicalisering en populisme. Recente theoretische en empirische inzichten in deze problemen worden besproken door te onderzoeken hoe deze problemen (blijven) voortduren of veranderen in de tijd. Vervolgens onderzoeken we hoe individuele of groepservaringen zich verhouden tot dergelijke structurele mechanismen en of en hoe individuen aanspraak kunnen maken op het veranderen van maatschappelijke structuren. Daarnaast gaan we in op de rol die (kritische) sociologie kan spelen bij het omgaan met dergelijke maatschappelijke vraagstukken. Ten slotte zullen de studenten door de interactieve structuur van de cursus en de opdrachten de discussies van de cursus kunnen verbinden met hun eigen ervaringen of interesses.